Σάββατο 27 Αυγούστου 2022
Ένα λεύκωμα και παράλληλα έναν τουριστικό Εκκλησιαστικό οδηγό, που αφορά τα Σπηλαιώδη Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά μοναστήρια και σκήτες του νομού Αιτωλοακαρνανίας, συνέγραψαν σε ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) 118 σελίδων, οι Κωνσταντίνος Μπακολίτσας και Αλεξάνδρα Κατσιάδα, αποτέλεσμα, επί τουλάχιστον μια δεκαετία, επίπονης και κοπιώδους εργασίας.
Ο συμπατριώτης μας Κωνσταντίνος Μπακολίτσας είναι Βιολόγος – Σπηλαιολόγος με σημαντικό εξερευνητικό έργο και η Αλεξάνδρα Κατσιάδα με σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό και μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων στο ΕΑΠ, είναι οι συγγραφείς του συγκεκριμένου σημαντικού και αξιόλογου βιβλίου, το οποίο προλογίζει ο Κωνσταντίνος Καρατόλιος, Υπ. Διδάκτορας Βυζαντινής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης.
Σύμφωνα με το βιβλίο, στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περισσότερες από 10.000 σπηλιές, και ο αριθμός τους ολοένα και αυξάνεται. Οι σπηλιές χρησιμοποιούνταν από τον άνθρωπο ήδη από τα προϊστορικά χρόνια ως κατοικίες. Στο εσωτερικό τους έχουν βρεθεί διάφορα αντικείμενα της καθημερινής, της θρησκευτικής και της καλλιτεχνικής ζωής. Αργότερα, όταν εμφανίστηκε ο χριστιανισμός παρατηρήθηκε η χρήση τους σαν χώροι τέλεσης θρησκευτικών λειτουργιών. Ανάμεσα στους χριστιανούς υπήρχε η αντίληψη ότι σε αυτούς τους χώρους τα σύμβολα της πίστης τους ήταν ασφαλή από τους εχθρούς. Αυτός είναι ίσως και ένας λόγος που τόσο στα βυζαντινά όσο και στα μεταβυζαντινά χρόνια παρατηρείται η ανέγερση εκκλησιών με έξοδα της ίδιας της Ορθόδοξης εκκλησίας αλλά και από μεμονωμένα πρόσωπα.
Στην Αιτωλοακαρνανία συναντούνται μόνο σπηλαιώδη μοναστήρια και σκήτες, τα οποία χρονολογούνται σε διαφορετικές περιόδους, δηλαδή κάποια ανάγονται στα Βυζαντινά χρόνια και κάποια στα Μεταβυζαντινά.
Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται η θέση των μνημείων και παρουσιάζονται ιστορικά στοιχεία σχετικά με αυτά. Οι πληροφορίες προέρχονται από τη βιβλιογραφία, αλλά δε λείπουν και στοιχεία από την παράδοση. Ειδικά για κάποια από τα μνημεία που χρονολογούνται στη μεταβυζαντινή εποχή, οι ιστορικές μαρτυρίες είναι ελάχιστες, και η λαογραφία μας δίνει μία μικρή βοήθεια.
Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται αποτελούν ένα μικρό δείγμα από το πλούσιο υλικό του Κωνσταντίνου Μπακολίτσα, το οποίο συγκέντρωσε κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του.
Στόχος των συγγραφέων ήταν να καταστούν γνωστά αυτά τα ιστορικά μνημεία, έτσι ώστε να μπορέσει κάποιος να τα επισκεφτεί, να τα θαυμάσει, και γιατί όχι να τα μελετήσει.
Στο βιβλίο υπάρχουν πολλές πληροφορίες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τις εξής Βυζαντινές Σπηλαιώδεις Μονές & Σκήτες:
i) Άγιος Νικόλαος ο Κρεμαστός
ii) Άγιοι Πατέρες Βαράσοβας
iii) Άγιος Νικόλαος Νότιας Βαράσοβας
iv) Άγιος Νικόλαος Δυτικής Βαράσοβας
v) Παναγία Ελεούσα Μύτικα
vi) Άγιος Ανδρέας Χαλκιοπούλων
vii) Παναγία Ελεούσα Άνω Μυρτιάς
viii) Αγία Παρασκευή Κανδήλας
Μεταβυζαντινές Σπηλαιώδεις Μονές & Σκήτες
i) Αγία Παρασκευή Στάνου
ii) Σπήλαιο σκήτη του Οσίου Ιάκωβου του Νεομάρτυρα Ανάληψης
iii) Άγιος Αντώνιος Περατιάς Βονίτσης
iv) Άγιος Θωμάς Εμπεσού
v) Ιερά Μονή Αγίας Ελεούσης Κλεισούρας Μεσολογγίου
vi) Αγία Παρασκευή Βλυζιανών
vii) Παναγία Φανερωμένη στο Βαλτί Αστακού
viii) Αγία Ελεούσα στον Μπούμστο
ix) Παναγία Ελεούσα στο Τρύφο και Άγιος Βάρβαρος
Χ) Άγιοι Ταξιάρχες, ένα ξωκλήσι σε βραχοσκεπή στην Καλάνα Βάλτου
ΧΙ) Άγιος Νικόλαος «ο Νέος» ο εν Βουνένοις στο λόφο Αμαδερός στη Βόνιτσα.
Αξίζει ο κόπος να μελετήσει κάποιος αυτό το βιβλίο το οποίο εμπλουτίζει και ¨φωτίζει¨ έναν ερευνητικό – ιστορικό τομέα που έλειπε από την τοπική βιβλιογραφία.
- Το ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) με τίτλο: «Βυζαντινές και Μεταβυζαντινές Σπηλαιώδεις Μονές & Σκήτες της Αιτωλοακαρνανίας», ΔΩΡΕΑΝ για όλους έχει ανέβει στην σελίδα: https://lifeincaves.blogspot.com/
