Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2025
Η Καλλιρρόη Δ. Μπελεβώνη, με καταγωγή από τα Καλύβια Αγρινίου, εκτός από τις επαγγελματικές ενασχολήσεις της, ασχολείται και γράφει ποίηση, ενώ πολύ πρόσφατα εξέδωσε την πρώτη της συλλογή. Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παρεχώρησε στο αθηναϊκό περιοδικό "Η Πόλη Ζει" και την δημοσιογράφο Στεργιάνα Τζέγκα. Δείτε αναλυτικά:
Μια νέα ποιητική φωνή, μια φωνή που μιλά για τον έρωτα, τη φύση, τη μνήμη και την ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας, μας συστήνεται μέσα από τη «Φορεσιά γραμμένη» των εκδόσεων ΛΟΓΟ_ΤΥΠΟ.
«Η ποίηση είναι συνέχεια εκεί… το να γράφεις σου γιατρεύει την ψυχή», μας λέει και παραδέχεται πως δεν μπορεί να ζήσει αν δεν είναι ερωτευμένη. Σήμερα γνωρίζουμε την Καλλιρρόη, που με λέξεις και εικόνες από τον κόσμο της, ράβει σε κόκκινο μετάξι το δικό της αποτύπωμα στη σύγχρονη ελληνική ποίηση.
Αν το πρώτο αυτό βιβλίο σου ήταν μια φορεσιά πράγματι, πώς θα ήταν και για πού θα την είχες (γ)ράψει;
Θα ήταν ένα φόρεμα κατακόκκινο, μεταξωτό κι αέρινο, ραμμένο από τη μάνα μου σε πατρόν δικό μου, για μια συνάντηση με την αγάπη! Τη φορεσιά της αγάπης προσπαθώ να διαλέγω ξανά και ξανά στη ζωή μου κι ας μην είναι πάντα εύκολο. Είναι ανθρώπινο, που και που, να λερώνουμε τις φορεσιές μας, να παρεκκλίνουμε ανάλογα με τις συνθήκες και τους ανθρώπους που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε. Το σημαντικό είναι να εντοπίζουμε τους λεκέδες μας γρήγορα και να παίρνουμε την απόφαση να τους ξεπλύνουμε, για να μπορούμε να βγαίνουμε τις Κυριακές μας βόλτα καθαροί και καλοσιδερωμένοι.
Τα ποιήματά σου γεννιούνται πιο συχνά από εικόνες; Από νίκες; Από ήττες… ή από κάτι άλλο που δε θα μάντευα;
Τα ποιήματα γράφονται από αφορμές. Έχουν συνήθως όμως γονιμοποιηθεί καιρό πριν από εσωτερικούς προβληματισμούς προσωπικούς, κοινωνικούς, υπαρξιακούς, πολιτικούς, οικολογικούς. Οι εικόνες είναι το έναυσμα για ν’ αφήσω στο χαρτί αυτό που με βαραίνει. Να το ονοματίσω. Να το ελευθερώσω από μέσα μου. Ν’ αδειάσω χώρο εσωτερικό.
Στο «φρέσκα ψάρια, Αιγαίου, ελευθέρας βοσκής» –υπέροχο– μιλάς για τα push backs. Πόσο αναγκαίο (ή μη) θεωρείς να τοποθετείται ένας δημιουργός σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα;
Κάθε δημιουργός πρέπει αυτό να τ’ αποφασίζει για τον εαυτό του. Για εμένα είναι αναγκαίο. Υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται καθημερινά για τη δικαιοσύνη, για τ’ ανθρωπινά δικαιώματα, που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους, χρόνο και μόχθο, σε αυτό. Και τους θαυμάζω και τους προσκυνώ. Εγώ δεν το ’χω κάνει ή δεν έχω το θάρρος να το κάνω. Το να γράψω για κάποια πολιτικά ή κοινωνικά θέματα είναι το ελάχιστο. Αλλά όταν επιλέξω να το κάνω, θέλω να είναι καθαρό, να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το «τι εννοεί ο ποιητής».
Η ποίηση είναι συνέχεια εκεί. Όχι απλώς επειδή την παράγεις αλλά και ως χαρακτήρας σε πολλά ποιήματα. Από πού προκύπτει η ανάγκη (κοινή σε πολλούς ποιητές και δημιουργούς γενικότερα) να μιλήσουν μέσα στο έργο τους για την ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας;
Είναι η ίδια ανάγκη που γεννά την ευγνωμοσύνη ενός ψυχοθεραπευόμενου προς τον ψυχοθεραπευτή του. Το να γράφεις σου γιατρεύει την ψυχή. Αυτό το «ευχαριστώ» γυρίζεις πίσω.
Μιλάς με ποίηση… Αν δεν είχες εκφραστεί έτσι, με τι πιστεύεις ότι θα εκφραζόσουν;
Με τον χορό! Είμαι γεννημένη χορεύτρια! Αν γεννιόμουν στην Αθήνα κι είχα σαν παιδί πρόσβαση σε σχολή μπαλέτου, θα είχα γίνει πρίμα μπαλαρίνα και τώρα θα δίδασκα σε μια σχολή χορού! (γέλια!!!) Αν… Με τα «αν» όμως δεν πάμε πουθενά! Πόσα και πόσα «αν» στην καθημερινότητά μας μας δημιουργούν πικρίες, άκαιρες και άκυρες, μας βαραίνουν και στο τέλος μας κάνουν περισσότερο κακό, παρά καλό; Πρέπει να είμαστε πρώτα ρεαλιστές και μετά ας αφήνουμε την φαντασία και τα όνειρά μας να καλπάζουν, με ό,τι και όσα μπορούμε να κάνουμε. Σήμερα!
Τι ανοίγει χαραμάδες στη δική σου ψυχή, αναρωτιέμαι, όπως διαβάζω το ποίημα «Σε πληθυντικό αριθμό»;
Ό,τι ανοίγει χαραμάδες σε όλους τους ανθρώπους, σκοτεινές και φωτεινές. Ο έρωτας κι ο πόνος. Κι όχι μόνο ο πόνος του έρωτα κι όχι μόνο ο έρωτας για ανθρώπους. Η απώλεια κι η προδοσία. Η ομορφιά του κόσμου! Όταν έχεις μάτια να τη δεις, οι χαραμάδες γίνονται πηγή ολόφωτη!
Συχνά επιστρέφεις σε εικόνες της φύσης. Ποια είναι η επίδρασή της πάνω σου;
Έχω μεγαλώσει σε χωριό, σε δυο χωριά για την ακρίβεια. Ο φυσικός μου χώρος είναι η επαφή με τη φύση, με τις αλλαγές της, με τη δύναμή της. Έχω την τύχη να μένω δίπλα σ’ ένα άλσος. Παίρνω τον εαυτό μου και τους προβληματισμούς μου και τους πάω για περπάτημα εκεί, στα χωμάτινα μονοπάτια. Και παρατηρώ. Το τοπίο, τους ήχους. Ποτέ, μα ποτέ δεν είναι ίδιο. Είναι ένας ολοζώντανος οργανισμός. Και κάθε φορά, μετά από λίγα λεπτά, αρχίζει και κάθεται μέσα μου η αίσθηση της ματαιότητας και της μικρότητάς μας. Οι προβληματισμοί μου στρογγυλεύουν, αρχίζουν και γίνονται διάφανοι. Παίρνουν την πραγματική τους διάσταση. Η επαφή με τη φύση είναι η σύνδεσή μου με την πραγματικότητα!
Κι ο έρωτας…; Τι ρόλο παίζει ο έρωτας;
Κυρίαρχο και καθοριστικό! Είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής μου. Δεν μπορώ να ζήσω αν δεν είμαι ερωτευμένη. Αν κάτι μου είναι αδιάφορο ή μέτριο, γίνεται ανυπόφορο. Ή γίνεται βάρος ή αναβάλλεται. Γι’ αυτό και πάντα προσπαθώ να βρω σε ό,τι κάνω αυτό το κάτι που θα μου κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον. Κι όσους ανθρώπους θαυμάζω κι αγαπώ, τους έχω με τον τρόπο μου ερωτευτεί.
Αλλά, εσύ για άλλον έρωτα ρωτάς. Τον «καλό»! Εκείνον που ομορφαίνει κάθε κύτταρο της ύπαρξής σου και σε κάνει μικρό θεό, ένα με το σύμπαν, φτιαγμένο από αστερόσκονη. Εκείνον, που ποτέ δεν κρατάει πολύ και μετά σε ρίχνει στα πατώματα, δημιουργεί κενό στα σπλάγχνα σου και δεν μπορείς ν’ ανασάνεις. Όποιος έχει ερωτευτεί πραγματικά, ειλικρινά και βαθιά, ξέρει πόσο ανίσχυροι είμαστε απέναντί του! Και γι’ αυτό θ’ απαντήσω μ’ ένα ποίημα, ανέκδοτο και άτιτλο, γιατί όποια «ταμπέλα» κι αν βάλεις στον έρωτα, σε ξεπερνά και σε ταπεινώνει μπροστά στα μάτια σου
βυθισμένη σε παράφορη τρυφερότητα
εισπνέω και εκπνέω τ’ όνομά σου
ανοίγω τα μάτια
σου λέω καλημέρα, κάθε μέρα
σε χρίζω ερήμην εξομολογητή
της μέσα μου ζωής
το εγώ μου γίνεται πληθυντικό
εισπνέω και εκπνέω τ’ όνομά σου
σου λέω καληνύχτα, κάθε νύχτα
σ’ επαναλαμβάνω ασκητική προσευχή
ελευθερώνω την αξόδευτη αγάπη της ημέρας
προορισμένη μόνο για εσένα
κλείνω τα μάτια
εισπνέω και εκπνέω τ’ όνομά σου
βυθισμένη σε παράφορη τρυφερότητα
Στην «Πεταλούδα» γράφεις «Δεν περιμένω να μεταμορφωθώ, μόνο να ξεθωριάσω», αλλά στις «Αμοργόνες» τα κορίτσια σου μεταμορφώνονται και χαμογελάνε. Υπάρχει αναγέννηση; Είναι δυνατή; Ή τα πάντα είναι αναγκασμένα να βαδίζουν προς τη φθορά;
Το σώμα με μαθηματική ακρίβεια βαδίζει προς τη φθορά, όσο καλή συντήρηση κι αν του κάνεις. Η ψυχή είναι άλλο, μπορεί ν’ αναγεννηθεί και ν’ αλλάξει σχήματα και χρώματα με μια απόφαση μόνο. Το πραγματικά δύσκολο κομμάτι που έχεις να διαχειριστείς είναι όταν το σώμα σου είναι 51 ετών κι η ψυχή σου 15χρονη!
Στην «Πεταλούδα» αναφέρομαι στις γυναίκες και στη σωματική μεταμόρφωση που βιώνουν στα χρόνια της προεμμηνόπαυσης/εμμηνόπαυσης. Ενός ορμονικού σοκ αντίστοιχου της εφηβείας και της εγκυμοσύνης. Οι περισσότερες δεν έχουν καμία προετοιμασία, καμιά ενημέρωση, ούτε καν απ’ τους γιατρούς, οι οποίοι πολλές φορές μοιράζουν αντικαταθλιπτικά, αντί πραγματικής ιατρικής στήριξης για τη βελτίωση της υγείας τους.
Οι «Αμοργόνες» είναι αποτύπωση της αίσθησης της πλήρους ελευθερίας! Που κρατάει τόσο όσο! Η αναμονή των διακοπών κι η προσδοκία του να καταφέρεις για λίγες έστω ημέρες να είσαι αναπολογητικά ΕΣΥ στην καλύτερή σου εκδοχή. Εδώ πρέπει να πω πως η λέξη του τίτλου ανήκει αποκλειστικά στη Νεφέλη, το ποίημα την περιγράφει και ελπίζω να μην ξεχάσει ποτέ στη ζωή της, ό,τι κι αν της συμβεί, πως είναι Αμοργόνα!
Στο «Ποίημα για την ποίηση» λες πως «οι φιλολογικές γνώσεις είναι περιττές». Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται να υπάρχει για να γεννηθεί μια ατόφια, ειλικρινής ποιητική γραφή;
Αυτή την ερώτηση δεν ξέρω πως να την απαντήσω. Κι όχι από σεμνοτυφία. Δεν ξέρω τι σημαίνει «ατόφια, ειλικρινής ποιητική γραφή». Κάθε ποιητής, στιχουργός, συγγραφέας έχει τη δική του φωνή. Και κάθε αναγνώστης έχει το δικό του κριτήριο για το τι σημαίνει ποιητική γραφή που τον εκφράζει. Ίσως ένας καλά διαβασμένος κι άξιος φιλόλογος/κριτικός λογοτεχνίας να έχει ήδη δώσει την απάντηση, τον ορισμό. Στη γραφή μου απλά προσπαθώ να βγάλω την αλήθεια μου. Δεν ξέρω αν είναι αρκετό. Γιατί από κει και πέρα, αρχίζουν οι συγκρίσεις. Κι αν αρχίσουν οι συγκρίσεις, τότε θα έπρεπε να σταματήσω να γράφω.
Τι ονειρεύεσαι για την Καλλιρρόη;
Αν αφήσω τον εαυτό μου ελεύθερο, έχω τόσα πολλά όνειρα που δεν θα μου έφταναν 10 ζωές. Αλλά έχω αναπτύξει μια ιδιαίτερη φοβία με τα όνειρα τον τελευταίο καιρό. Αυτό το «πρόσεχε τι εύχεσαι, γιατί μπορεί και να σου συμβεί». Αρχίζω και βάζω περιοριστικές συνθήκες στα όνειρά μου και μ’ ενοχλεί. Μπορεί να μ’ επηρεάζει η βιοτική ανασφάλεια που νοιώθω σε προσωπικό επίπεδο, σε συνδυασμό με όλα τα φρικτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στον κόσμο μας. Οπότε πάω βήμα βήμα. Μικρούς μεσοπρόθεσμους στόχους. Τη βλέπω την κορυφή του βουνού, είναι πανέμορφη, αλλά πάω για τα πρώτα 100 μέτρα. Με υποσυνείδητη πάντα συνοδεία την ευχή της μάνας μου «αν αυτό που θες είναι για καλό, ας γίνει!».
Πες μας για τον τίτλο και το ποίημα που έδωσε τον τίτλο στην συλλογή. Αναπολούμε ή ελπίζουμε;
Το ποίημα «φορεσιά γραμμένη» είναι φόρος τιμής στον Λόρκα. Σ’ αυτό το μαγικό πλάσμα που με το έργο του, στα μόλις 38 χρόνια ζωής του, κατάφερε κι έγινε ένας από τους επιδραστικότερους καλλιτέχνες του κόσμου. Έβλεπε πέρα από τα προφανή, είχε βαθιά ενσυναίσθηση για την ανθρώπινη κατάσταση. Μπορούσε να δει «αυτό που θα έβλεπαν οι άγγελοι, αν υπήρχαν».
Ο ομώνυμος τίτλος της συλλογής είναι φόρος τιμής στη μητέρα μου που είναι μοδίστρα κι όλο έραβε, κι έραβε κι έραβε. Η αγάπη μου για τον Λόρκα ξεκίνησε από εκείνη. Στολίδια από λέξεις μπορούσα να τους προσφέρω αντίδωρο κι αυτό έκανα.
Όσο για την ερώτηση «αναπολούμε ή ελπίζουμε», πιστεύω όλοι ταλαντευόμαστε μεταξύ αναπόλησης κι ελπίδας. Άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο. Μα η αναπόληση εύκολα μπορεί να γλιστρήσει προς την απελπισία. Οπότε, διαλέγω πλευρά και συντάσσομαι με την ελπίδα!
από την Στεργιάνα Τζέγκα (περιοδικό "Η Πόλη Ζει" 01/10/2025)
https://ipolizei.gr/i-kallirroi-mpelevwni-milaei-gia-tin-foresia-grammeni/