Τρίτη 8 Απριλίου 2025
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του Γυμνασίου Καλυβίων Αγρινίου πραγματοποίησαν την Δευτέρα 7 Απριλίου, διδακτική επίσκεψη στην πόλη της Άρτας, πραγματοποιώντας επισκέψεις στην βυζαντινή εκκλησία της Παρηγορίτισσας, στον Ιερό Ναό της Αγίας Θεοδώρας και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης.
Οι μαθητές με μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον παρακολουθούσαν τις ξεναγήσεις των υπευθύνων (προσφορά του Τμήματος Πολιτισμού του Δήμου Άρτας, τους οποίους οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές του Γυμνασίου Καλυβίων τους ευχαριστούν θερμά.
Παναγία Παρηγορήτισσα
H εκκλησία της Παναγίας Παρηγορήτισσας βρίσκεται στο κέντρο της Άρτας και αποτελεί το μνημείο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα τουριστών και επισκεπτών στην πόλη. Αποτελούσε το καθολικό ενός επιβλητικών διαστάσεων μοναστηριακού συγκροτήματος, από το οποίο σώζονται επίσης δεκαέξι κελιά και η Tράπεζα (εστιατόριο), που σήμερα φιλοξενεί τη Γλυπτοθήκη – Μουσείο.
Ο ναός (20,30×22 μ.) είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα, στη θέση παλαιότερου ναού, από τον δεσπότη της Hπείρου Nικηφόρο Α ́Kομνηνό Δούκα, τη σύζυγό του Άννα Παλαιολογίνα και τον γιο τους, Θωμά, σύμφωνα με κτιτορική επιγραφή, που υπάρχει πάνω από την κεντρική είσοδο.
Χτίστηκε σε έναν αρκετά πρωτότυπο τύπο, unicum για τα μέχρι σήμερα δεδομένα στη βυζαντινή αρχιτεκτονική. Στο ισόγειο παρουσιάζει διάταξη παρόμοια με αυτή των οκταγωνικών ναών, ενώ στον όροφο ακολουθείται ο τύπος του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. O κυρίως ναός είναι τετράγωνος, χωρίς εσωτερικά στηρίγματα. Το χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι το πρωτότυπο σύστημα στήριξης του τρούλου σε οκτώ παραστάδες, πάνω στις οποίες πατάνε κίονες σε τρεις επάλληλες σειρές.
Σύγχρονες του μνημείου είναι οι ψηφιδωτές παραστάσεις του Παντοκράτορα και των προφητών στον κεντρικό τρούλο, έργα πιθανώς δύο ομάδων τεχνιτών από την Κωνσταντινούπολη ή τη Θεσσαλονίκη. Στη βάση του τρούλου, στα μεγάλα τόξα των καμαρών, υπήρχε γλυπτή διακόσμηση, από την οποία σήμερα σώζονται μόνο τα συμπλέγματα της Γέννησης και του Aμνού, πλαισιωμένα με Ευαγγελιστές και Προφήτες. Τα θέματα και η τεχνική των γλυπτών φανερώνουν δυτικές επιδράσεις (ίσως από τη γειτονική Iταλία).
Τοιχογραφίες που κοσμούν τους τοίχους χρονολογούνται σε διαφορετικές εποχές: εκείνες του Ιερού είναι έργο του μοναχού Aνανία και χρονολογούνται το 1558, οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού έγιναν πιθανώς στα τέλη του 17ου – αρχές του 18ου αιώνα, ενώ ακόμη νεότερες είναι οι τοιχογραφίες του νάρθηκα.
Εξωτερικά, στην ανατολική πλευρά του ναού, εξέχουν πέντε αψίδες, οι οποίες -όπως και οι υπόλοιποι τοίχοι του- έχουν πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο (μαίανδροι, σταυροί, ρόμβοι κ.α.).
Σήμερα, ο ναός της Παναγίας Παρηγορήτισσας λειτουργεί ως μουσείο, σε συδυασμό με την παρακείμενη Γλυπτοθήκη, που φιλοξενείται στην άλλοτε τράπεζα της μονής.
Ο Ναός της Αγίας Θεοδώρας, Βασίλισσας της Άρτας
Ο ναός αυτός αποτελεί την πιο "ζωντανή" σύνδεση της σημερινής με τη βυζαντινή Άρτα, αφού εκτός από το κτίσμα έχουμε και την "παρουσία" της ίδιας της βασίλισσας του Δεσποτάτου, της πολιούχου Αγίας Θεοδώρας. Έτσι η σημασία του μνημείου αποκτά για τον Αρτινό και μια άλλη ξεχωριστή διάσταση, τη συναισθηματική, αυτή που δίνει μιλιά στα άψυχα και δημιουργώντας μια εσωτερική επικοινωνία, ένα είδος μυστικής σχέσης ανάμεσα σε δημιουργούς και δημιουργήματα, δένει τους ανθρώπους με τα σύμβολα τους.
Βρίσκεται σε πολύβοη συνοικία της παλιάς κάτω πόλης, στο κέντρο της άλλοτε πρωτεύουσας του Δεσποτάτου. Ο ναός, ο πυλώνας, το πηγάδι και το παρεκκλήσι της Μεταμόρφωσης, είναι ό,τι απόμεινε απ' το κτιριακό συγκρότημα παλαιάς μονής που αρχικά ιδρύθηκε προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου και λειτούργησε για πολλούς αιώνες ως γυναικείο μοναστήρι.
Aρχαιολογικό Μουσείο Άρτας
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας (ΑΜΑ) στεγάζεται σε ένα σύγχρονο καλαίσθητο κτήριο, που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Άρτας, δίπλα στην ανατολική όχθη του Αράχθου, σε μικρή απόσταση από το ιστορικό Γεφύρι.
Είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στην Αμβρακία, την αποικία που ίδρυσαν οι Κορίνθιοι το 625 π.Χ. στα βόρεια πρανή του λόφου της Περάνθης, κοντά στον άλλοτε πλωτό ποταμό, και βρίσκεται σήμερα θαμμένη κάτω από τη σύγχρονη πόλη. Σύντομα, η Αμβρακία αναδείχθηκε και παρέμεινε σε όλη σχεδόν την πορεία της, το αστικό, οικονομικό και πολιτικό κέντρο της Ηπείρου.
Η έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου, που εστιάζει στην παρουσίαση της αστικής ζωής, οργανώνεται σε τρεις κύριες θεματικές ενότητες, «Τα εν δήμω», «Τα εν τάφω» και «Τα εν οίκω», αφιερωμένες αντίστοιχα στη δημόσια ζωή, τα νεκροταφεία και τις οικίες και την καθημερινή ζωή στην Αμβρακία. Δύο μικρές ενότητες, στην αρχή και στο τέλος της έκθεσης, λειτουργούν ως εισαγωγή και επίλογος, αντίστοιχα, της περιήγησης.
Η συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Άρτας περιλαμβάνει πολυάριθμα ευρήματα, από τα νεκροταφεία, τα δημόσια κτήρια και τον οικιστικό ιστό της Αμβρακίας, που καλύπτουν μία μακρά χρονική περίοδο από τους αρχαϊκούς μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Μικρό μόνο μέρος της συλλογής, 1687 αντικείμενων, εκτίθεται στη μόνιμη έκθεση.
